ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΩΝ ΕΧΙΝΑΔΩΝ (1427)

Η Ναυμαχία των Εχινάδων έγινε το 1427 στις Εχινάδες νήσους δυτικά της Αιτωλοακαρνανίας, μεταξύ του Καρόλου Α΄ Τόκκου και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Η ναυμαχία ήταν μία αποφασιστική νίκη των Ρωμαίων, η τελευταία στη ναυτική ιστορία Ρωμαίων και επέφερε την προσάρτηση της Πελοποννήσου στο Δεσποτάτο του Μορέως.
To ιστορικό πλαίσιο
Στις αρχές του 15ου αι. η Πελοπόννησος ήταν διαιρεμένη μεταξύ τριών δυνάμεων:
Του πριγκιπάτου της Αχαΐας στα βορειο-δυτικά,
Του δεσποτάτου του Μωρέα στα νοτιο-ανατολικά, και
Των Βενετικών κτήσεων (Άργος, Ναυπλία, Μεθώνη, Κορώνη, κ.ά.).
Οι Ρωμαίοι ήταν δραστήριοι και προσπαθούσαν να ανακτήσουν το εξασθενημένο πριγκιπάτο της Αχαΐας, ενώ η απειλή της συνεχώς αυξανόμενης Οθωμανικής επικράτειας απειλούσε όλους.
Ο Κάρολος Α΄ Τόκκος, δούκας της Κεφαλληνίας, Ζακύνθου, Λευκάδας και δεσπότης της Ηπείρου, είχε εκμεταλλευθεί την αντιπαράθεση των Ρωμαίων με το πριγκιπάτο της Αχαΐας και είχε επεκτείνει την εξουσία του σε άλλες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Μάλιστα, το 1407-08 ο αδελφός του Λεονάρδος κατέλαβε και λεηλάτησε το φρούριο της Γλαρέντζας.
Τον Φεβρουάριο του 1423, με πρωτοβουλία των Βενετών, συνήφθη μία επισφαλής ανακωχή μεταξύ του Καρόλου Α', ', του Πριγκιπάτου της Αχαΐας και των Ρωμαίων, επειδή ήθελαν να δημιουργήσουν ένα κοινό μέτωπο εναντίον των Οθωμανών.
Ωστόσο η συμμαχία:
Δεν εμπόδισε το καλοκαιρι του 1423 μία μεγάλη Οθωμανική επιδρομή του Τουραχάν μπέη στην Πελοπόννησο,
Ούτε σταμάτησε την πολιτική ανάκτησης του Θεοδώρου Β΄ Παλαιολόγου, δεσπότη του Μωρέως, που εισέβαλε σε Βενετικό έδαφος,
Ούτε τη σύλληψη του Κεντυρίωνα Β΄ τον Ιούνιο του 1424.
Ο πόλεμος μεταξύ των δύο δυνάμεων προκλήθηκε το 1426, όταν ο στρατός του Καρόλου Α' κατέσχεσε τα ζώα των Αλβανών ποιμένων κατά την ετήσια μετάβασή τους από τα υπό Ρωμαϊκό έλεγχο κεντρικά υψίπεδα στις πεδιάδες της Ήλιδας.
Η ναυμαχία και τα μετέπειτα γεγονότα
Ο Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος Αυτοκράτορας των Ρωμαίων ταξίδευσε προσωπικά στην Πελοπόννησο και οι Ρωμαϊκές δυνάμεις άρχισαν την πολιορκία της Γλαρέντζας από στεριά και θάλασσα.
Ο Κάρολος Α' συγκέντρωσε έναν στόλο από τις κτήσεις του στα Ιόνια νησιά και την Ήπειρο, στον οποίο προστέθηκαν και πλοία από τη Μασσαλία, και τον έθεσε υπό τις διαταγές του νόθου γιού του Τόρνο.
Ο Ρωμαϊκός στόλος, υπό τον ναύαρχο Λεοντάριο συνάντησε τον στόλο του Καρόλου Α' στις Εχινάδες Νήσους, δυτικά της σημερινής Αιτωλοακαρνανίας και του επέφερε συντριπτικό χτύπημα.
Τα πιο πολλά πλοία του Καρόλου Α' αιχμαλωτίστηκαν, πολλοί από τα πληρώματα σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 150 άνδρες συνελήφθηκαν.
Ο επικεφαλής των δυνάμεων του Καρόλου Α', Τόρνο, μόλις και μετά βίας κατάφερε να διαφύγει, αλλά ένας ανιψιός του αιχμαλωτίστηκε.
Η νίκη καταγράφτηκε σε έναν μακρύ ανώνυμο πανηγυρικό λόγο προς τον Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγο και τον γιο του Ιωάννη Η΄·
Ο λόγος αυτός είναι η κύρια πηγή πληροφοριών για τη ναυμαχία.
Η ήττα σταμάτησε τις φιλοδοξίες του Καρόλου Α' του Τόκκου στην Πελοπόννησο.
Σε μία, μετά από διαπραγμάτευση, επίλυση των διαφορών τους, ο αδελφός τού Ιωάννη Η΄, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και μετέπειτα Αυτοκράτορας, παντρεύτηκε τη Μανταλένα Τόκκο, ανιψιά του Καρόλου Α΄ και έλαβε τις κτήσεις της οικογένειας Τόκκο στην Πελοπόννησο ως προίκα.
Έπειτα από την προσάρτηση των πρώην περιοχών του Καρόλου Α' του Τόκκου και κάτω από την ηγεσία του Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου, οι Ρωμαίοι συνέχισαν σταδιακά να μειώνουν τις εδαφικές περιοχές του πριγκιπάτου της Αχαΐας.
Η Πάτρα έπεσε τον Μάιο του 1430 και ως το 1432 ο Κωνσταντίνος και οι αδελφοί του εκτόπισαν τους τελευταίους Λατίνους φεουδάρχες και ανέκτησαν υπό Ρωμαϊκό έλεγχο ολόκληρη την Πελοπόννησο, με εξαίρεση τις Βενέτικες κτήσεις.

Μιχάλης Φλωρόπουλος